Pomoc Społeczna

 

Pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa, mająca na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężenie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości.

Pomoc społeczna wspiera osoby i rodziny w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb i umożliwia im życie w warunkach odpowiadających godności człowieka.

Zadaniem pomocy społecznej jest zapobieganie w powstawaniu trudnych sytuacji życiowych, poprzez podejmowanie działań zmierzających do życiowego usamodzielnienia osób i rodzin oraz ich integracji ze środowiskiem.

Pomoc społeczną organizują organy administracji rządowej (minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego, wojewodowie) i samorządowej (marszałkowie województw, starostowie na poziomie powiatów, oraz wójtowie, burmistrzowie, na poziomie gmin) Realizując zadania pomocy społecznej współpracują oni – na zasadzie partnerstwa – z organizacjami społecznymi i pozarządowymi, Kościołem Katolickim, innymi kościołami, związkami wyznaniowymi oraz z osobami fizycznymi i prawnymi.

 

1. Prawo do świadczeń z pomocy społecznej, jeżeli umowy międzynarodowe nie stanowią inaczej, przysługuje:

• osobom posiadającym obywatelstwo polskie mającym miejsce zamieszkania i przebywającym na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej,

• cudzoziemcom mającym miejsce zamieszkania i przebywającym na terenie Rzeczpospolitej Polskiej posiadającym zezwolenie na osiedlenie się, zgodę na pobyt tolerowany lub status uchodźcy nadawany w Rzeczpospolitej Polskiej,

• obywatelom państw członkowskich Unii Europejskiej lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego, przebywającym na terenie Rzeczpospolitej Polskiej, którzy uzyskali zezwolenie na pobyt.

 

2. Kryterium dochodowe i sposób obliczania dochodu:

 

Prawo do świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej przysługuje:

 

• osobie samotnie gospodarującej, której dochód nie przekracza kwoty 701,00 zł

• osobie w rodzinie, w której dochód na osobę nie przekracza kwoty 528,00 zł.

 

Dochód – jest to suma miesięcznych przychodów (z miesiąca poprzedzającego złożenie wniosku lub w przypadku utraty dochodu z miesiąca, w którym wniosek został złożony, bez względu na tytuł i źródło ich uzyskania, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej) pomniejszoną o:

• miesięczne obciążenie podatkiem dochodowym od osób fizycznych;

• składki na ubezpieczenie zdrowotne określone w przepisach o świadczeniach opieki zdrowotnej, finansowanych ze środków publicznych oraz ubezpieczenia społeczne określone w odrębnych przepisach;

 

Do dochodu ustalonego zgodnie z w/w zasadami nie wlicza się:
 

• jednorazowego pieniężnego świadczenia socjalnego,

• zasiłku celowego ,

• pomocy materialnej mającej charakter socjalny albo motywacyjny, przyznawanej na podstawie przepisów o systemie oświaty,

• wartości świadczenia w naturze ,

• świadczenia przysługującego osobie bezrobotnej na podstawie przepisów o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy z tytułu wykonywania prac społecznie użytecznych;

• świadczenia pieniężnego i pomocy pieniężnej, o których mowa w ustawie z dnia 20 marca 2015 r. o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych (Dz. U. poz. 693 i 1220),

• dochodu z powierzchni użytków rolnych poniżej 1 ha przeliczeniowego;

• świadczenia wychowawczego, o którym mowa w ustawie z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz. U. poz. 195), oraz dodatku wychowawczego, o którym mowa w ustawie z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2016 r. poz. 575),

• świadczenia pieniężnego, o którym mowa w art. 8a ust. 1 ustawy z dnia 7 września 2007 r. o Karcie Polaka (Dz. U. z 2014 r. poz. 1187, z 2015 r. poz. 1274 oraz z 2016 r. poz. 753)
   

W odniesieniu do osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą:

• opodatkowaną podatkiem dochodowym od osób fizycznych na zasadach określonych w przepisach o podatku dochodowym od osób fizycznych - za dochód przyjmuje się przychód z tej działalności pomniejszony o koszty uzyskania przychodu, obciążenie podatkiem należnym określonym w przepisach o podatku dochodowym od osób fizycznych i składkami na ubezpieczenie zdrowotne określonymi w przepisach o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, związane z prowadzeniem tej działalności oraz odliczonymi od dochodu składkami na ubezpieczenia społeczne niezaliczonymi do kosztów uzyskania przychodów, określonymi w odrębnych przepisach, z tym że dochód ustala się, dzieląc kwotę dochodu z działalności gospodarczej wykazanego w zeznaniu podatkowym złożonym za poprzedni rok kalendarzowy przez liczbę miesięcy, w których podatnik prowadził działalność, a jeżeli nie prowadził działalności, za dochód przyjmuje się kwotę zadeklarowaną w oświadczeniu tej osoby. W sytuacji gdy podatnik łączy przychody z działalności gospodarczej z innymi przychodami lub rozlicza się wspólnie z małżonkiem, przez podatek należny, o którym mowa w tym punkcie, rozumie się podatek wyliczony w takiej proporcji, w jakiej pozostaje dochód podatnika z pozarolniczej działalności gospodarczej wynikający z deklaracji podatkowych do sumy wszystkich wykazanych w nich dochodów.

• opodatkowaną na zasadach określonych w przepisach o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne - za dochód przyjmuje się kwotę zadeklarowaną w oświadczeniu tej osoby.
   

• Wysokość dochodu z pozarolniczej działalności gospodarczej w przypadku prowadzenia działalności opodatkowanej na zasadach określonych w przepisach o podatku dochodowym od osób fizycznych ustala się na podstawie zaświadczenia wydanego przez naczelnika właściwego urzędu skarbowego, zawierającego informację o wysokości:
  - przychodu,
  - kosztów uzyskania przychodu,
  - różnicy pomiędzy przychodem a kosztami jego uzyskania,
  - dochodów z innych źródeł niż pozarolnicza działalność gospodarcza,
  - odliczonych od dochodu składek na ubezpieczenia społeczne,
  - należnego podatku,
  - odliczonych od podatku składek na ubezpieczenie zdrowotne związanych z prowadzeniem pozarolniczej działalności gospodarczej

   

• Wysokość dochodu z pozarolniczej działalności gospodarczej w przypadku prowadzenia działalności na zasadach określonych w przepisach o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne ustala się na podstawie zaświadczenia wydanego przez naczelnika właściwego urzędu skarbowego zawierającego informację o formie opodatkowania oraz na podstawie dowodu opłacenia składek w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych.

 

 

Przyjmuje się, że z 1 ha przeliczeniowego uzyskuje się dochód miesięczny w wysokości 308,00 zł.

Dochody z pozarolniczej działalności gospodarczej i z ha przeliczeniowych oraz z innych źródeł

sumuje się.
W przypadku uzyskania w ciągu 12 miesięcy poprzedzających miesiąc złożenia wniosku lub w okresie pobierania świadczenia z pomocy społecznej dochodu jednorazowego przekraczającego pięciokrotnie kwoty:

• kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej, w przypadku osoby samotnie gospodarującej,

• kryterium dochodowego rodziny, w przypadku osoby w rodzinie,
  kwotę tego dochodu rozlicza się w równych częściach na 12 kolejnych miesięcy, poczynając od miesiąca w którym dochód został wypłacony.
  W przypadku uzyskania jednorazowo dochodu należnego za dany okres, kwotę tego dochodu uwzględnia się w dochodzie osoby lub rodziny przez okres, za który uzyskano ten dochód.
  W przypadku uzyskiwania dochodu w walucie obcej, wysokość tego dochodu ustala się według średniego kursu Narodowego Banku Polskiego z dnia wydania decyzji administracyjnej w sprawie świadczenia z pomocy społecznej.

 

Przy ustalaniu prawa do zasiłków stałego i okresowego w składzie rodziny nie uwzględnia się dzieci wychowywanych w rodzinie zastępczej lub rodzinnym domu dziecka oraz pełnoletnich wychowanków rodziny zastępczej lub rodzinnego domu dziecka, a do dochodu rodziny nie wlicza się ich dochodów oraz świadczeń na pokrycie kosztów ich utrzymania i dodatków przyznanych na podstawie przepisów o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej.

 

3. Zasady udzielania pomocy społecznej

 

Pomocy społecznej udziela się osobom i rodzinom z powodu:

• ubóstwa,

• sieroctwa,

• bezdomności,

• bezrobocia,

• niepełnosprawności,

• długotrwałej lub ciężkiej choroby,

• przemocy w rodzinie,

• potrzeby ochrony ofiar handlu ludźmi,

• potrzeby ochrony macierzyństwa lub wielodzietności,

• bezradności w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego, zwłaszcza w rodzinach niepełnych lub wielodzietnych,

• braku umiejętności w przystosowaniu do życia młodzieży opuszczającej całodobowe placówki opiekuńczo-wychowawcze,

• trudności w integracji cudzoziemców, którzy uzyskali w Rzeczpospolitej Polskiej status uchodźców,

• trudności w przystosowaniu do życia po zwolnieniu z zakładu karnego,

• alkoholizmu lub narkomanii,

• zdarzenia losowego i sytuacji kryzysowej,

• klęski żywiołowej lub ekologicznej,

• lub innych okoliczności uzasadniających udzielenie pomocy społecznej

Pomoc udzielana jest na wniosek osoby zainteresowanej, jej przedstawiciela ustawowego albo innej osoby, za zgodą osoby zainteresowanej lub jej przedstawiciela ustawowego. Pomoc społeczna może być także udzielona z urzędu.

Podstawą przyznania pomocy jest wywiad środowiskowy, przeprowadzony przez pracownika socjalnego w miejscu zamieszkania osoby ubiegającej się o pomoc.

Pracownik socjalny przeprowadzając wywiad, bierze pod uwagę indywidualne cechy, sytuację osobistą, rodzinną, osobistą, dochodową i majątkową osoby samotnie gospodarującą lub osób w rodzinie, mogące mieć wpływ na zakres i rodzaj przyznawanej pomocy. Na podstawie przeprowadzonego wywiadu pracownik socjalny dokonuje analizy i oceny sytuacji danej osoby lub rodziny i formułuje wnioski z niej wynikające stanowiące podstawę planowania pomocy.

 

Decyzje o przyznaniu lub odmowie świadczenia wydawane są w formie pisemnej.

 

 

4. Świadczenia z pomocy społecznej

 

4.1 Świadczenia pieniężne

 

Świadczenia finansowe przyznawane na zasadach wynikających z ustawy o pomocy społecznej :

 

1. Zasiłek stały,

2. Zasiłek okresowy,

3. Zasiłek celowy i specjalny zasiłek celowy

4. Zasiłek i pożyczka na ekonomiczne usamodzielnienie

 

Ad.1

Zasiłek stały (art. 37 ustawy o pomocy społecznej

 

Zasiłek stały przysługuje:

• pełnoletniej osobie samotnie gospodarującej, niezdolnej do pracy z powodu wieku lub całkowicie niezdolnej do pracy, jeżeli jej dochód jest niższy od kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej;

• pełnoletniej osobie pozostającej w rodzinie, niezdolnej do pracy z powodu wieku lub całkowicie niezdolnej do pracy, jeżeli jej dochód, jak również dochód na osobę w rodzinie jest niższy od kryterium dochodowego na osobę w rodzinie.

 

Całkowita niezdolność do pracy oznacza całkowitą niezdolność do pracy w rozumieniu przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych albo zaliczenie do I lub II grupy inwalidzkiej lub legitymowanie się znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności w rozumieniu przepisów o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych. Niezdolność do pracy z tytułu wieku oznacza ukończenie przez kobietę 60 lat i 65 lat przez mężczyznę.

 

Wysokość zasiłku stałego ustala się:

 

• w przypadku osoby samotnie gospodarującej w wysokości różnicy między kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej, a dochodem tej osoby, z tym, że kwota zasiłku stałego nie może być wyższa niż 645,00 zł. miesięcznie,

• w przypadku osoby w rodzinie zasiłek stały ustala się w wysokości różnicy między kryterium dochodowym na osobę w rodzinie, a dochodem na osobę w rodzinie.

 

Kwota zasiłku stałego nie może być niższa niż 30 zł miesięcznie.

W przypadku zbiegu uprawnień do zasiłku stałego i renty socjalnej, świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego, dodatku z tytułu samotnego wychowywania dziecka i utraty prawa do zasiłku dla bezrobotnych na skutek upływu ustawowego okresu jego pobierania lub zasiłku dla opiekuna, zasiłek stały nie przysługuje.

Osobę przebywającą w domu pomocy społecznej lub ubiegającą się o przyjęcie do niego uznaje się za osobę samotnie gospodarującą, jeżeli przed przyjęciem do domu pomocy społecznej lub rozpoczęciem oczekiwania na miejsce w takim domu była uprawniona do zasiłku stałego.

Przy ustalaniu uprawnienia oraz wysokości zasiłku stałego do dochodu nie wlicza się kwoty zasiłku okresowego.

 

Ad.2

Zasiłek okresowy (art. 38 ustawy o pomocy społecznej)

 

Zasiłek okresowy przysługuje w szczególności ze względu na długotrwałą chorobę, niepełnosprawność, bezrobocie, możliwość utrzymania lub nabycia uprawnień do świadczeń z innych systemów zabezpieczenia społecznego:

• osobie samotnie gospodarującej, której dochód jest niższy od kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej,

• rodzinie, której dochód jest niższy od kryterium dochodowego rodziny.

 

Wysokość zasiłku okresowego ustala się:

 

• w przypadku osoby samotnie gospodarującej - do w wysokości różnicy między kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej, a dochodem tej osoby, z tym, że kwota zasiłku okresowego nie może być wyższa niż 418,00 zł.;

• w przypadku rodziny – do wysokości różnicy między kryterium dochodowym rodziny a dochodem tej rodziny

Kwota zasiłku okresowego nie może być niższa niż 20 zł miesięcznie.

 

Okres na jaki jest przyznawany zasiłek okresowy, ustala ośrodek pomocy społecznej na podstawie okoliczności sprawy.

W przypadku podjęcia zatrudnienia przez osobę objętą kontraktem socjalnym pobierającą zasiłek okresowy, może być on wypłacany nadal niezależnie od dochodu, do dnia wynikającego z decyzji przyznającej zasiłek okresowy, nie dłużej jednak niż do 2 miesięcy od dnia, w którym osoba została zatrudniona (w tej sytuacji zasiłek okresowy jest wypłacany niezależnie od dochodu, nie częściej niż raz na 2 lata)

 

 

Ad.3

Zasiłek celowy i specjalny zasiłek celowy (art. 39 ,40, 41 ustawy o pomocy społecznej)

 

Zasiłek celowy może być przyznawany w celu zaspokojenia niezbędnej potrzeby bytowej. Świadczenie to można przyznać w szczególności na pokrycie części lub całości kosztów zakupu żywności, leków i leczenia, opału, odzieży, niezbędnych przedmiotów użytku domowego, drobnych remontów i napraw w mieszkaniu , a także kosztów pogrzebu.

Osobom bezdomnym i innym osobom niemających dochodu oraz możliwości uzyskania świadczeń na podstawie przepisów o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych może być przyznany zasiłek celowy na pokrycie części lub całości wydatków na świadczenie zdrowotne.

Zasiłek celowy może być przyznany w formie biletu kredytowanego.

 

Zasiłek celowy może być przyznawany również w celu realizacji postanowień kontraktu socjalnego (w tym przypadku zasiłek celowy może być wypłacany niezależnie od dochodu, przez okres do 2 miesięcy od dnia, w którym osoba objęta kontraktem socjalnym, w trakcie jego realizacji, stała się osobą zatrudnioną.

 

Zgodnie z art. 40 ustawy o pomocy społecznej, zasiłek celowy może być przyznany również:

• osobie lub rodzinie, które poniosły straty w wyniku zdarzenia losowego,

• osobie lub rodzinie, które poniosły straty w wyniku klęski żywiołowej lub ekologicznej.

Zasiłek ten może być przyznany niezależnie od dochodu i może nie podlegać zwrotowi.

 

Na podstawie art. 41 ustawy o pomocy społecznej, w szczególnie uzasadnionych przypadkach osobie lub rodzinie o dochodach przekraczających kryterium dochodowe może być przyznany:

• specjalny zasiłek celowy w wysokości nieprzekraczającej odpowiednio kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej lub rodziny, który nie podlega zwrotowi,

• zasiłek okresowy, zasiłek celowy lub pomoc rzeczową pod warunkiem zwrotu lub całości kwoty zasiłku lub wydatków na pomoc rzeczową.

 

 

Ad. 4

Zasiłek i pożyczka na ekonomiczne usamodzielnienie (art. 43 ustawy o pomocy społecznej)

 

Osobie albo rodzinie może być przyznana pomoc w formie pieniężnej lub rzeczowej w celu ekonomicznego usamodzielnienia. Pomoc w formie pieniężnej w celu ekonomicznego usamodzielnienia może być przyznana w formie jednorazowego zasiłku celowego lub nieoprocentowanej pożyczki. Warunki udzielenia i spłaty pożyczki oraz jej zabezpieczenie określa się w umowie z gminą. Pożyczka może być umorzona w całości lub w części, jeżeli przyczyni się to do szybszego osiągnięcia celów pomocy społecznej. Pomoc w formie rzeczowej w celu ekonomicznego usamodzielnienia następuje przez udostępnienie maszyn i narzędzi pracy stwarzających możliwość zorganizowania własnego warsztatu pracy oraz urządzeń ułatwiających pracę niepełnosprawnym. Podstawą odmowy przyznania albo ograniczenia rozmiarów pomocy na ekonomiczne usamodzielnienie może być uchylanie się przez osobę lub rodzinę ubiegającą się o pomoc od podjęcia odpowiedniej pracy w rozumieniu przepisów o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy albo poddania się przeszkoleniu zawodowemu. Pomoc w celu ekonomicznego usamodzielnienia nie przysługuje, jeżeli osoba lub rodzina ubiegająca się otrzymała już pomoc na ten cel z innego źródła.

 

 

4.2 Pomoc niepieniężna:

 

Świadczenie niefinansowe udzielane przez Ośrodek Pomocy Społecznej to:

• praca socjalna,

• bilet kredytowany,

• schronienie,

• niezbędne ubranie,

• posiłek,

• usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze,

• pomoc rzeczowa, w tym na ekonomiczne usamodzielnienie,

• poradnictwo specjalistyczne,

• interwencja kryzysowa,

• składki na ubezpieczenie społeczne,

• składki na ubezpieczenie zdrowotne,

• sprawienie pogrzebu,

• mieszkanie chronione,

• pobyt i usługi w domu pomocy społecznej,

• pomoc w uzyskaniu odpowiednich warunków mieszkaniowych, w tym w mieszkaniu chronionym,

• pomoc w uzyskaniu zatrudnienia, pomoc na zagospodarowanie – w formie rzeczowej dla osób usamodzielnianych.

 

Schronienie (art. 48 ustawy o pomocy społecznej)

 

Osoba lub rodzina ma prawo do schronienia, jeżeli jest tego pozbawiona. Udzielenie schronienia następuje przez przyznanie tymczasowego schronienia w noclegowni, schronisku dla osób bezdomnych albo schronisku dla osób bezdomnych z usługami opiekuńczymi.

 

Niezbędne ubranie (art. 48 ustawy o pomocy społecznej)

 

Osoba lub rodzina ma prawo do ubrania , jeżeli jest tego pozbawiona. Przyznanie niezbędnego ubrania następuje przez dostarczenie osobie potrzebującej odpowiedniego rozmiaru bielizny, odzieży i obuwia odpowiednich do pory roku.

 

Posiłek (art. 48 ustawy o pomocy społecznej)

 

Osoba lub rodzina ma prawo do posiłku, jeżeli jest tego pozbawiona. Pomoc taka może być udzielona doraźnie lub okresowo w postaci jednego gorącego posiłku dziennie i przysługuje osobie, która własnym staraniem nie może go sobie zapewnić. Posiłki przyznawane są również dzieciom i młodzieży w okresie nauki w szkole.

 

Świadczenia w ramach wieloletniego rządowego programu „ Posiłek w szkole i w domu

„ na lata 2019-2023 „

 

W ramach Programu są realizowane działania dotyczące zapewnienia pomocy w zakresie dożywiania:

• dzieciom do czasu podjęcia nauki w szkole podstawowej

• uczniom do czasu ukończenia szkoły ponadpodstawowej lub szkoły ponadgimnazjalnej

• osobom i rodzinom znajdującym się w trudnej sytuacji życiowej, w szczególności osobom starszym, chorym i niepełnosprawnym

 

Świadczenia te realizowane są w formie:

• posiłku,

• świadczenia pieniężnego na zakup posiłku lub żywności,

• świadczenia rzeczowego w postaci produktów żywnościowych
  
   

Pomoc ta może być przyznana nieodpłatnie osobom i rodzinom, jeżeli dochód osoby samotnie gospodarującej lub dochód na osobę w rodzinie nie przekracza 150 % kryterium dochodowego (patrz art. 8 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy o pomocy społecznej).
 

 

 

 

 

 

 

Usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze (art. 50 ustawy o pomocy społecznej)

Pomoc w tej formie przysługuje osobie samotnej, która z powodu wieku, choroby lub innych przyczyn wymaga pomocy innych osób, a jest jej pozbawiona. Usługi te mogą być przyznane także osobie, która wymaga pomocy innych osób, a rodzina, także wspólnie niezamieszkujący małżonek, wstępni i zstępni nie mogą takiej pomocy zapewnić.
Świadczone są w miejscu zamieszkania osoby i obejmują pomoc w zaspokajaniu codziennych potrzeb życiowych, opiekę higieniczną, zleconą przez lekarza pielęgnację oraz w miarę możliwości zapewnienie kontaktów z otoczeniem.

Osoba wymagająca pomocy w formie usług opiekuńczych składa w Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej wniosek oraz przedstawia dokumenty stwierdzające dochód, a osoba zamieszkująca z rodziną również dochody wszystkich członków rodziny pozostających we wspólnym gospodarstwie domowym.

Od czego jest uzależniony zakres usług opiekuńczych

• stanu zdrowia świadczeniobiorcy,

• sytuacji rodzinnej,

• sytuacji materialnej.

Ustala się to na podstawie wywiadu środowiskowego, przeprowadzonego przez pracownika socjalnego

Usługi opiekuńcze a specjalistyczne usługi opiekuńcze

Usługi opiekuńcze przyznawane są po przedstawieniu dokumentów potwierdzających sytuację materialną , zawodową, rodzinną oraz zdrowotną, w tym zaświadczenia od lekarza pierwszego kontaktu wskazującego na konieczność stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy w związku z ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji.

Specjalistyczne usługi opiekuńcze są to usługi dostosowane do szczególnych potrzeb wynikających z rodzaju schorzenia lub niepełnosprawności, świadczone przez osoby ze specjalistycznym przygotowaniem zawodowym. Przyznawane są po przedstawieniu dokumentów potwierdzających sytuację materialną , zawodową, rodzinną oraz zdrowotną, w tym zaświadczenia od lekarza specjalisty, w którym określi on konieczność świadczenia specjalistycznych usług opiekuńczych, ich zakresu oraz rodzaj schorzeń.

Ośrodek pomocy społecznej, przyznając usługi opiekuńcze, ustala ich zakres,okres i miejsce świadczenia. Rada gminy określa, w drodze uchwały, szczegółowe warunki przyznawania i odpłatności za usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze, z wyłączeniem specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi. Rodzaje specjalistycznych usług opiekuńczych, kwalifikacje osób świadczących te usługi oraz warunki i tryb ustalania i pobierania opłat za specjalistyczne usługi świadczone osobom z zaburzeniami psychicznymi określa w drodze rozporządzenia Minister właściwy ds. zabezpieczenia społecznego w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw zdrowia. Zasady udzielania i odpłatność reguluje Uchwała Nr XIV/138/2015 Rady Gminy Świątniki Górne z dnia 28 grudnia 2015r . w sprawie zmiany uchwały Nr XXVIII/152/2004 Rady Miejskiej w Świątnikach Górnych z dnia 30.11.2004r. w sprawie określenia szczegółowych zasad przyznawania i odpłatności za usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze oraz szczegółowych zasad częściowego lub całkowitego zwolnienia z opłat, jak również trybu pobierania opłat a także zasad zwrotu wydatków związanych ze świadczeniem usług opiekuńczych.

https://bip.malopolska.pl/umigswiatnikigorne,a,1152600,uchwala-nr-xiv1382015-rady-miejskiej-w-swiatnikach-gornych-z-dnia-28-grudnia-2015-r-w-sprawie-zmiany.htm

Praca socjalna (art. 45 ustawy o pomocy społecznej)

 

Praca socjalna świadczona jest na rzecz poprawy funkcjonowania osób i rodzin w ich środowisku społecznym. Praca socjalna prowadzona jest:

• z osobami i rodzinami w celu rozwinięcia lub wzmocnienia ich aktywności i samodzielności życiowej,

• ze społecznością lokalną w celu zapewnienia współpracy i koordynacji działań instytucji i organizacji istotnych dla zaspokajania potrzeb członków społeczności

 

W pracy socjalnej wykorzystuje się właściwe tej działalności metody i techniki, stosowane z poszanowaniem godności osoby i jej prawa do samostanowienia. Praca socjalna świadczona jest osobom i rodzinom bez względu na posiadany dochód, może być prowadzona w oparciu o kontrakt socjalny lub projekt socjalny.

 

 

Poradnictwo specjalistyczne (art. 46 ustawy o pomocy społecznej)

 

Poradnictwo specjalistyczne, a w szczególności prawne, psychologiczne i rodzinne, jest świadczone osobom i rodzinom, które mają trudności lub wykazują potrzebę wsparcia w rozwiązywaniu swoich problemów życiowych, bez względu na posiadany dochód.
Poradnictwo prawne realizuje się przez udzielanie informacji o obowiązujących przepisach z zakresu prawa rodzinnego i opiekuńczego, zabezpieczenia społecznego, ochrony praw lokatorów. Poradnictwo psychologiczne realizuje się przez procesy diagnozowania, profilaktyki i terapii. Poradnictwo rodzinne obejmuje problemy funkcjonowania rodziny, w tym problemy wychowawcze w rodzinach naturalnych i zastępczych oraz problemy opieki nad osobą niepełnosprawną, a także terapię rodzinną.

 

 

 

Interwencja kryzysowa (art. 47 ustawy o pomocy społecznej)

 

Interwencja kryzysowa stanowi zespół interdyscyplinarnych działań podejmowanych na rzecz osób i rodzin będących w stanie kryzysu. Celem interwencji kryzysowej jest przywrócenie równowagi psychicznej i umiejętności samodzielnego radzenia sobie, a dzięki temu zapobieganie przejściu reakcji kryzysowej w stan chronicznej niewydolności psychospołecznej. Pomocą tą obejmuje się osoby i rodziny bez względu na posiadany dochód. W ramach interwencji kryzysowej udziela się natychmiastowej specjalistycznej pomocy psychologicznej, poradnictwa socjalnego ,prawnego a w sytuacjach uzasadnionych schronienia do 3 miesięcy. Matki z małoletnimi dziećmi oraz kobiety w ciąży dotknięte przemocą lub znajdujące się w innej sytuacji kryzysowej mogą w ramach interwencji kryzysowej znaleźć schronienie i wsparcie w domach dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży. Do tych domów mogą być również przyjmowani ojcowie z małoletnimi dziećmi albo inne osoby sprawujące opiekę prawną nad dziećmi.

 

Składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe (art. 42 ustawy o pomocy społecznej)
 

Za osobę, która zrezygnuje z zatrudnienia w związku z koniecznością sprawowania bezpośredniej, osobistej opieki nad długotrwale lub ciężko chorym członkiem rodziny oraz wspólnie niezamieszkującymi matką, ojcem lub rodzeństwem, ośrodek pomocy społecznej opłaca składkę na ubezpieczenia emerytalne i rentowe od kwoty kryterium dochodowego na osobę w rodzinie, jeżeli dochód na osobę w rodzinie osoby opiekującej się nie przekracza 150% kwoty kryterium dochodowego na osobę w rodzinie i osoba opiekująca się nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z innych tytułów lub nie otrzymuje emerytury albo renty. Dotyczy to również osób, które w związku z koniecznością sprawowania opieki pozostają na bezpłatnym urlopie. Przez ojca i matkę należy rozumieć również ojca i matkę współmałżonka. Konieczność sprawowania bezpośredniej, osobistej opieki nad osobami, o których mowa powyżej, stwierdza lekarz ubezpieczenia zdrowotnego w zaświadczeniu wydanym nie wcześniej niż na 14 dni przed złożeniem wniosku o przyznanie świadczenia.
Składka na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w wysokości określonej przepisami o systemie ubezpieczeń społecznych jest opłacana przez okres sprawowania opieki. Nie dłużej niż przez okres niezbędny do do uzyskania okresu ubezpieczenia ( składkowego i nieskładkowego) wynoszącego 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn.

Składka na ubezpieczenia emerytalne i rentowe nie przysługuje osobie, która w dniu złożenia wniosku o przyznanie świadczenia:

• ukończyła 50 lat i nie posiada okresu ubezpieczenia (składkowego i nieskładkowego) wynoszącego co najmniej 10 lat;

• posiada okres ubezpieczenia (składkowy i nieskładkowy) wynoszący 20 lat w przypadku kobiet i 25 lat w przypadku mężczyzn.

 

Przy ustalaniu okresu ubezpieczenia, o którym wyżej mowa, okresy nieskładkowe ustala się w wymiarze nieprzekraczającym jednej trzeciej udowodnionych okresów składkowych.

 

Składki na ubezpieczenie zdrowotne (art.66 ust.1 pkt 26 i 29 oraz art. 73 pkt 9 i 11 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych)

 

Ośrodek pomocy społecznej opłaca składkę na ubezpieczenie zdrowotne za osobę:

• pobierającą zasiłek stały z pomocy społecznej niepodlegające obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego z innego tytułu,

• bezdomną wychodzącą z bezdomności niepodlegającą obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego z innego tytułu.

 

 

Bilet kredytowany (art. 39 ust.4)

 

Bilet kredytowany jest formą zasiłku celowego w formie niepieniężnej. Może być przyznany osobom bez dochodu lub z bardzo niskim dochodem, które muszą udać się do innej miejscowości celem załatwienia ważnych spraw rodzinnych lub urzędowych.

 

Sprawienie pogrzebu (art. 39 ust.2)

 

Jest to świadczenie niepieniężne dla osób, które nie posiadały świadczeń emerytalno – rentowych oraz osób zobowiązanych do pokrycia kosztów pogrzebu, które nie są w stanie tego zrobić samodzielnie.
Sprawienie pogrzebu odbywa się w sposób ustalony przez gminę, zgodnie z wyznaniem zmarłego lub też zgodnie z wyrażoną przez niego wolą odnośnie sposobu pochowania, a jeżeli nie są one znane - zgodnie z wolą jego osób bliskich.

 

 

 

 

 

 

 

5. Mieszkanie chronione (art.53 )

 

Osobie, która ze względu na trudną sytuację życiową, wiek, niepełnosprawność lub chorobę potrzebuje wsparcia w funkcjonowaniu w codziennym życiu, ale nie wymaga usług w zakresie świadczonym przez jednostkę całodobowej opieki, w szczególności osobie z zaburzeniami psychicznymi, osobie opuszczającej pieczę zastępczą w rozumieniu przepisów o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, młodzieżowy ośrodek wychowawczy, zakład dla nieletnich, a także cudzoziemcowi, który uzyskał w Rzeczypospolitej Polskiej status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą, lub zezwolenie na pobyt czasowy, może być przyznany pobyt w mieszkaniu chronionym.
Mieszkanie chronione jest formą pomocy społecznej przygotowującą osoby tam przebywające, pod opieką specjalistów, do prowadzenia samodzielnego życia lub zastępującą pobyt w placówce zapewniającej całodobową opiekę. Mieszkanie chronione zapewnia warunki samodzielnego funkcjonowania w środowisku, w integracji ze społecznością lokalną.
Mieszkanie chronione może być prowadzone przez każdą jednostkę organizacyjną pomocy społecznej lub organizację pożytku publicznego.

 

https://bip.malopolska.pl/umigswiatnikigorne,e,search.html?s=mieszkania%20chronione

 

 

6. Domy Pomocy Społecznej ( art.54 )

 

Osobie wymagającej całodobowej opieki z powodu wieku, choroby lub niepełnosprawności, niemogącej samodzielnie funkcjonować w codziennym życiu, której nie można zapewnić niezbędnej pomocy w formie usług opiekuńczych, przysługuje prawo do umieszczenia w domu pomocy społecznej. Osobę wymagającą tej formy wsparcia kieruje się do domu pomocy społecznej odpowiedniego typu, zlokalizowanego jak najbliżej miejsca zamieszkania osoby kierowanej, chyba że okoliczności sprawy wskazują inaczej, po uzyskaniu zgody tej osoby lub jej przedstawiciela ustawowego na umieszczenie w domu pomocy społecznej.

Dom pomocy społecznej jest placówką świadczącą usługi bytowe, opiekuńcze, wspomagające, rehabilitacyjne i edukacyjne na poziomie obowiązującego standardu. Skierowanie do domu pomocy społecznej przysługuje osobie wymagającej całodobowej opieki z powodu wieku, choroby lub niepełnosprawności, której nie można zapewnić w formie usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania przez rodzinę i Gminę.

Pobyt w domu pomocy społecznej jest odpłatny, do wysokości średniego kosztu utrzymania w danym roku. Mieszkaniec opłaca pobyt w domu w wysokości nie wyższej niż 70% swojego dochodu.

Obowiązani do wnoszenia opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej są w kolejności:

1. Mieszkaniec domu, a w przypadku osób małoletnich przedstawiciel ustawowy, z dochodów dziecka,

2. Małżonek, zstępni przed wstępnymi,

3. Gmina, z której osoba została skierowana do domu pomocy społecznej,

Przy czym osoby i gmina określone w pkt. 2 i 3 nie mają obowiązku wnoszenia opłat, jeżeli mieszkaniec domu ponosi pełną odpłatność.

W przypadku niewywiązywania się osób, z obowiązku opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej, opłaty te zastępczo wnosi gmina, z której osoba została skierowana do domu pomocy społecznej. Gminie przysługuje prawo dochodzenia zwrotu poniesionych na ten cel wydatków.

7. Wsparcie dla osób niesamodzielnych świadczone przez inne instytucje

 

Zakład opiekuńczo-leczniczy

Jest placówką stacjonarną udzielającą całodobowych świadczeń zdrowotnych, obejmujących swoim zakresem leczenie, pielęgnację i rehabilitację osób nie wymagających hospitalizacji oraz zapewnia im warunki i wyżywienie odpowiednie do stanu zdrowia. Celem zakładu opiekuńczo-leczniczego jest objęcie całodobową opieką i leczeniem osób, które przebyły ostrą fazę leczenia szpitalnego, mają ukończony proces diagnozowania, leczenia operacyjnego lub intensywnego leczenia zachowawczego, nie wymagają już dalszej hospitalizacji, jednak ze względu na stan zdrowia i stopień niepełnosprawności oraz brak możliwości samodzielnego funkcjonowania w środowisku domowym wymagają stałego nadzoru lekarskiego, profesjonalnej pielęgnacji i rehabilitacji.

W przypadku, gdy pacjent przebywa w domu, skierowanie do Zakładu Opiekuńczo - Leczniczego wystawia lekarz pierwszego kontaktu, który wraz z pielęgniarką środowiskową ocenia, czy pacjent kwalifikuje się do umieszczenia w ZOL. Kompletną dokumentację rodzina pacjenta samodzielnie przekazuje do wybranej placówki.

W przypadku, gdy pacjent przebywa w szpitalu, skierowanie do ZOL wystawia szpital i przekazuje skierowanie bezpośrednio do placówki.

Pobyt w zakładzie opiekuńczo-leczniczym jest odpłatny. Według ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych koszt wyżywienia, zakwaterowania oraz świadczonych całodobowo usług medycznych, pielęgnacyjnych i opiekuńczych stanowi 70% miesięcznego dochodu świadczeniobiorcy. Dochód ustalany jest w myśl przepisów ustawy o pomocy społecznej. 

Informacje o zakładach opiekuńczo-leczniczych możemy znaleźć na stronach Narodowego Funduszu Zdrowia NFZ: www.nfz.gov.pl (wybieramy województwo, a następnie wchodzimy w zakładkę świadczenia medyczne i opieka długoterminowa, paliatywna i hospicyjna).